بسم الله الرحمن الرحیم
" اللهم کن لولیک الحجـة بن الحسـن صلواتک علیه و علی آبائـه فی هذه السـاعه و فـی کل ساعة ولیاً و حافظاً وقائداً وناصراً و دلیلاً و عینا حتی تسکنه ارضک طوعا و تمتعه
فیها طویلا "
محمد بن حسن عسکری (عج) آخرین امام از امامان دوازده گانه شیعیان است. در ١۵ شعبان سال ٢۵۵ هـ.ق در سامرا به دنیا آمد و تنها فرزند امام حسن عسکری (ع)، یازدهمین امام شعیان ما است. مادر آن حضرت نرجس (نرگس) است که گفته اند از نوادگان قیصر روم بوده است. «مهدی» حُجَت، قائم منتظر، خلف صالح، بقیه الله، صاحب زمان، ولی عصر و امام عصر از لقبهای آن حضرت است.
تولد امام زمان (عج) پنهان نگاهداشته شد و امام حسن عسکری (ع) خبر آن را تنها به عده ای از شیعیان داده بود. حضرت در سال ٢٦٠ هـ ق پس از وفات پدر به امامت رسید. امامت ایشان بنا به حدیثهای بسیاری بود که از پیامبر (ص) و امامان پیشین روایت شده بود. امام زمان (عج) پس از آنکه بر جنازه پدر نماز گزارد از چشم مردمان پنهان شد. سبب پنهان شدن آن حضرت این بود که خلیفه های عباسی تصمیم به کشتن او داشتند.
بنا به اخبار و روایات شیعه غیبت آن حضرت دو بار صورت گرفته است. دوران غیبت نخست را که تا سال 329 هـ ق ادامه داشت دوران غیبت صغرا یا دوره نیابت خاصه می نامند. در این سالها امام به وسیله چهار نفر از نمایندگان خاص خود با شیعیان ارتباط داشت. این چهار تن که آنان را نواب اربعه (نایبان چهارگانه) می خوانند عبارتند از:
درخت سبز
اندکی بعد از جنگ بدر در سال دوم هجری مدینه الرسول (صلیالله علیه و آله) سر سبز به درختی شد که شاخسارهای آن تا قیامت سر سبز و شاداب و پر ثمر خواهند بود. پیوند ازداوج علی و فاطمه (علیهما السلام) درخت تنومندی میباشند که جهان هماره از میوه آن بهرهوری مینماید. اولین میوه این پیوند در سال سوم هجری به نام مجتبی حسن (علیهالسلام) بر دامن فاطمه لبخند زد. و اینک در سال چهارم هجری نوبت شکوفایی میوه دوم این درخت استوار است که حسین به دامن آرد که ریشه در ملکوت هستی دارد.
ریشههای این درخت در جان جانان مانند علی و فاطمه رویانیده است.
آنان که پاکترینها در حسب و نسب بودند. آنان که پاکی آنان پاکی فراگیر است که خدای سبحان تأیید نموده است. پیشینه ولادت حسین همانند حسن پاکترین نسب و شفافترین شجره دنیای بشر است. نسلی شفاف و پاکتر از نسل خاندان عترت که سلالهالنبین میباشد کجا میتوان سراغ گرفت؟ که حسین نیز از این سلسله پاک و افتخارآمیز است.
امام حسین (علیهالسلام) پیش از امامت
در موضعگیریهای اجتماعی امامان در زمانهای گوناگون تفاوت آشکار مشاهده میشود. به لحاظ این که امامان از جهت روحیه و سجایای اخلاقی در این جهت یکسان میباشند، این تفاوت موضعگیریها بازگشت به تفاوت جریانهای اجتماعی دارد.
این پندار باطل است که خاستگاه این تفاوتها بازگشت به روحیات امامان داشته باشد. مثلاً امام حسن (علیهالسلام) فردی صلح طلب بوده است که با بنیامیه مصالحه نموده است! اما امام حسین (علیهالسلام) فردی ستیزه جو بوده است که در برابر آنان قد برافراشته است! این باور صحیح از اوصاف و موضعگیریهای امامان نمیتواند باشد. زیرا جنگ و صلح با بنیامیه بازگشت به تفاوت ظرفیتها و شرایط هر زمان دارد. در حقیقت در رابطه با حزب عثمانیه جنگ و صلح دو تاکتیک و دو استراتژی به حساب میآیند هیچ کدام نمیتواند هدف قرار گیرد.
پاکترینها
به لحاظ اهتمام مقصد انسان و نیز خطرهای که در سر راه رسیدن به مقصد کمین نمودهاند. راهبران آگاه و مطمئن از هر خطر پذیری بایسته است، تا کاروان انسانها را به جایگاه اصلی است که استقرار در جوار الهی است برساند، الی ربک یومئذ المستقر.(44)قرارگاه همگان در آن روز جوار پروردگار توست. بدون ایمنسازی راه و راهنما رسیدن به این مقصد هیچگاه ممکن نخواهد بود. به همین جهت خدای سبحان هم راه را شفاف و تبیین و معرفی نموده است و هم راهبران را که از هر گونه گزند در امان باشند برگزیده و معرفی نموده است. رهبری جامعه از آن مقدار اهتمام بهرهور است که خدای سبحان در مورد آن دخالت نموده و شایستهترین افراد را به این امر پایهای برگزیده است. آغازین روز زندگی انسان را در این سرا با زندگی رهبری الهی و مصون از هر خطر شروع نموده است.
با این توضیح علت این که پیامبران باید معصوم از هر گناه و مصون از هر خطا باشند شفاف میگردد. زیرا راه بسیار مهم و بدون این دو ویژگی پیمودن آن فراهم نخواهد شد. اگر راهبر خود در معرض لغزش باشد هیچگاه نخواهد توانست کاروان با این عظمت را به مقصد رساند. به همین جهت سخن از حراست و اسکورت انبیا توسط حراستهای ویژه است، تا رساندن پیام وحی به انسانها از هر خطر مصون. مانند فانه یسلک من بین یدیه و من خلفه رصداً لیعلم آن قد ابلغوا رسالات ربهم.(45)پیامبر را از هر جهت حراست مینماید تا وحی و رسالت الهی سالم به گوش مردم برسد. راهبران دینی باید معصوم از هر گناه و مصون از هر خطا باشند در غیر این صورت اطمینان مردم به آنان فراهم نخواهد شد.
پس از بینیازی جامعه از رسول آسمانی با تداوم رسالت رسولان آسمانی نیاز به رهبران الهی با همان ویژگیهای عصمت بایسته می باشد.
خدای سبحان برای تأمین این هدف بعد از رسولالله (صلی الله علیه و آله ) افرادی را به جانشینی حضرت برگزیده است که افزون بر شایستگیهای دیگر از ویژگی عصمت بهرهمند می باشند.